01 mei Collectieve schaduw.

Shell mag waarschijnlijk toch naar olie boren op de Noordpool. Toen dat nieuws recentelijk bekend werd gemaakt barstte er een hose aan protest los tegen het bedrijf. Van demonstranten in de haven van Seattle tot persoonlijke oproepen van mijn Facebook vrienden om Shell bij het tanken te boycotten.

Het lijkt een moreel dilemma maar we willen allemaal autorijden en spullen thuisbezorgd krijgen en Shell maakt dat mede mogelijk voor ons. Wij kopen hun benzine en er zijn genoeg mensen die bij Shell willen werken. In ons dagelijks handelen dragen we bewust en onbewust bij aan de wereld waar we ook tegen ageren. Maar wat we niet in eigendom nemen is dat ons handelen schaduwkanten heeft. Op een wonderlijke manier geeft ons gevoel van afgescheiden zijn ons de gelegenheid en toestemming om de donkere kanten van het bestaan te parkeren in de luwte van ons bewustzijn, om vervolgens te pretenderen dat ze niet bestaan.

Psycholoog Carl Jung noemt dit de schaduw, dat deel van ons zelf dat te traumatisch, te groot, te pijnlijk en te beschamend is. Deze aspecten van onze persona zijn vaak onbewust en verborgen maar spelen desalniettemin een wezenlijke rol in de realiteit die we in en om ons heen creëren.

Het lijkt erop dat de strijd aangaan met deze schaduwkanten de enige effectieve manier is die we vanuit onze mind kunnen bedenken. Je ziet dat bijvoorbeeld ook in de strijd tegen kanker. Ik vraag me wel eens af welk effect deze oorlogshouding heeft op de omvang van de ziekte en de genezingskansen ervan. Het is ook logisch dat de mind dat zo aanpakt want dat is wat de mind moet doen; zoeken, begrijpen en oplossen.

De grote verdienste van onze individuele en collectieve zoektocht is dat zij ons bewust maakt van de impact en implicaties van ons handelen. Iedere verandering begint met bewustzijn. Maar wat tegelijkertijd gebeurt is dat onze geconditioneerde reactie over hoe we met dit bewustzijn omgaan onmiddellijk polariseert. Deze polarisatie in ons denken en handelen creëert de spanning waar we als mens en maatschappij mee moeten zien te dealen in de vorm van stress die voortdurend een uitweg zoekt. Zolang we vanuit deze reflex reageren zijn conflicten kansloos om op te lossen. What we resist, persists…

En paradoxaal genoeg ligt juist in dit verzet tegen onze collectieve schaduw een mogelijke oplossing voor de problemen die we maar niet uit ons systeem krijgen. Het is inmiddels al lang en breed bekend, wetenschappelijk onderbouwd en breed aanvaard dat we als mensen niet alleen functioneren als individuen maar op een quantum niveau onderdeel zijn van een grenzeloos bewustzijnsveld dat al het leven verbindt en in beweging zet. En dat betekent ook dat onze schaduwkanten als mens niet alleen van onze individuele acties en ervaringen komen maar ook collectief zijn.

Ik denk dat het tijd is dat we als mens onze collectieve schaduw bewust maken en daar op een radicaal andere manier mee omgaan dan we tot nu toe hebben gedaan. Blijkbaar zijn we als mensheid, zolang we onbewust zijn, tot de donkere dingen in staat die we in onszelf en elkaar zo sterk veroordelen. Mens zijn is alles inclusief, de prachtige kanten maar ook de schaduwzijden. En zolang we die niet in het licht zetten, zien voor wat ze zijn en integreren zullen ze in de schaduw blijven en net als een ontsteking werken als een toxische belasting in ons bestaan. Ook Jung zegt ook dat een mens of maatschappij niet verlicht wordt door zich lichtwezens voor te stellen maar door de schaduw bewust te maken.

De sleutel ligt in compassie, ons vermogen om het leven te zien zoals het is zonder het persoonlijk te nemen, te willen begrijpen en op te lossen. Dit vermogen ligt in ons alle besloten en wordt geactiveerd door een bewuste connectie te maken met alles wat er in ons leeft en dat te laten zijn zoals het is in dat moment. Iedere vorm van verzet tegen wat zich in de dieptes van onze schaduw afspeelt leidt tot persoonlijke ontkrachting en bekrachtiging van hetgeen we zo graag willen oplossen. Onbewust en onbedoeld maakt het toenemende verzet de realiteit die we zo verachten alleen maar meer manifest. Dit is de tragiek van de geconditoneerde mind die niet anders kan dan het programma uitvoeren waar we als mensheid al zo lang in investeren.

De mind houdt niet van compassie en van laten zijn. Waarschijnlijk heeft de mind je tijdens het lezen van het bovenstaande als een paar keer gewaarschuwd dat het omarmen van je schaduwzijden leidt tot onverschilligheid en apathie. Wat moet ervan de wereld komen als niemand meer op de barricade gaat staan, als we niet ingrijpen?

De uitnodiging is om in te zien dat waar we nu zijn niet anders had gekund. Op het niveau van creatie van de werkelijkheid is er geen toeval, zijn er geen vergissingen, slachtoffers of daders. Het is het resultaat van wie we denken wie we nu zijn, de mooie kanten en de schaduwkanten. En zolang we die schaduwkanten niet bewust maken en omarmen zullen we ze steeds weer terug zien in onze creaties. Wat wij ons als mensheid nog niet lijken te realiseren is dat wij met onze lichte en donkere kanten letterlijk en direct medescheppers zijn van de realiteit die we zo hard willen veranderen.

Het lijkt erop dat we als individu en mensheid aankomen op het punt dat wij de oneindige intelligentie, kracht en verzachting van het compassievolle hart bewust gaan aanwenden als katalysator voor de immense spanning die we collectief hebben opgebouwd. Het is een van de grootse verrassingen die het leven voor ons in petto heeft; jezelf uit de weg gaan en daarmee de onderstroom van het leven ruimte geven om harmonie en balans te herstellen op een manier die het menselijk denken ver overstijgt…