27 aug The Overview Effect

Meer dan drie decennia geleden bedacht Frank White de term ‘The Overview Effect’ om de cognitieve verschuiving te beschrijven die ontstaat bij het bekijken van de aarde vanuit de ruimte. Hij ontdekte dat deze ervaring het wereldbeeld van ruimtereizigers diepgaand beïnvloedt – hun perceptie van zichzelf, onze planeet en ons begrip van de toekomst. Interessant is dat veel astronauten na hun terugkeer op aarde activisten worden. Ze voelen de natuurlijke verplichting en verantwoordelijkheid om voor deze blauwe stip in de ruimte te zorgen.

Ik heb zelf recent deze ervaring ook gehad. Niet omdat ik de ruimte inging maar omdat ik een virtual reality ervaring meemaakte die dit effect simuleert. Met een VR bril op kijk je in een fascinerende visuele presentatie naar de aarde vanuit de ruimte. Het is adembenemend. Toen ik de dag erna opstond voelde ik een shift in mijn bewustzijn, een verdieping van de herinnering aan en realisatie van de eenheid van al het leven. Veel deelnemers aan deze VR ervaring rapporteren gevoelens van ontzag en nederigheid. Velen spreken over compassie voor de planeet, gevoelens van eenheid, maar ook over wroeging en schuldgevoelens na getuige te zijn geweest van de verwoestende gevolgen van de acties van de mensheid op aarde. Anderen spreken over gevoelens van verdriet, rouw, kwetsbaarheid, maar ook over vreugde en inspiratie.

Het is fascinerend hoe deze ervaring iets in ons menselijk bewustzijn shift en activeert dat ons herinnert aan dat we, ondanks onze menselijke beleving van afgescheiden zijn, leven in een onderling verbonden systeem dat één geheel is en alles daarbinnen samenwerkt en elkaar nodig heeft. ‘It’s one place’ zegt astronaut Chris Hadfield.

Dr. Zach Bush, een Hawaïaanse arts, beschouwt onze gezondheid als een symfonie van 70 triljoen cellen in ons lichaam. “Wanneer we één cel isoleren en onderzoeken zien we dat die cel in chaos is”, aldus Bush. Juist door afgescheiden te zijn van de rest van de cellen kunnen ze hun unieke individuele functie niet vervullen maar kan ook het grote geheel niet goed functioneren als organisme. In dit licht is het zowel confronterend en verhelderend dat nog steeds het meeste westerse onderzoek naar gezondheid, genezing en medicijnen gebeurt met geïsoleerde, zieke, cellen die niet in hun natuurlijke context en grotere onderlinge intelligentie omgeving worden bestudeerd.

Zowel het overview effect als Bush’ werk laten zien dat we als mens een balanceer act te doen hebben tussen een individueel mens te zijn met een unieke blauwdruk en onze plaats in het grote geheel die ervoor zorgt dat er harmonie, balans en overvloed kan zijn voor iedereen en alles dat leeft. Wie zullen een nieuwe balans moeten zien te vinden tussen persoonlijkheid en eenheid. Je zou kunnen zeggen dat alle natuur, behalve volwassen mensen, dit al als vanzelf doen. Ons begrensde menselijke bewustzijn, de illusie van afgescheiden zijn en leven in en vanuit de mind, hebben ervoor gezorgd dat de balans is verstoord. We leven zo individualistisch dat ons systeem voortdurend in chaos is, we missen letterlijk en figuurlijk onze bedding in het grotere geheel. Door onze verbinding met onze natuurlijke omgeving, natuur en mensen waarmee we resoneren, te herstellen activeren we ook weer het zelfhelende vermogen dat zowel ons als individu als het grotere geheel zal helen.