31 mei Waarheid en verzoening.

Nadat in 1990 het apartheidsregime in Zuid Afrika ten einde kwam, werd in mei 1995 de Commission of Truth and Reconciliation (TRC) opgericht, een gerechtelijk orgaan voor herstelrecht. Hier ontmoetten slachtoffers en daders elkaar met het doel ervaringen te delen over wat er is gebeurd, te bespreken wie door de misdaad is geschaad en hoe, en om een consensus te bereiken over wat de dader kan doen om de schade te herstellen.

Het mandaat van de TRC was om getuige te zijn van, vast te leggen en in sommige gevallen gratie te verlenen aan de daders van het apartheidsregime in verband met schendingen van de mensenrechten en om herstel te bieden aan de slachtoffers. Er werd ook een register van verzoening opgesteld waarin gewone Zuid-Afrikanen als onderdeel van de samenleving hun spijt over de mislukkingen uit het verleden konden betuigen.

De TRC realiseerde zich dat wanneer het als land werkelijk verder zou willen komen het niet de weg van toenemende polarisatie in kon slaan, iets wat voor de hand lag na een periode van systematische onderdrukking. Het explosiegevaar was reëel en vergelding leek onvermijdelijk. De commissie zag in dat om als volk en natie tot volwassenheid en heling te komen niet alleen de slachtoffers erkend moest worden maar ook de schaduwkanten van het apartheidsregime aan en in het licht moesten komen.

Door de hele historie heen zien we dat we als mensheid in staat zijn om het volledige spectrum van leven te ervaren en uit te leven. We kunnen onvoorwaardelijk liefhebben maar ook totaal vernietigen. Ook nu is de wereld enorm gepolariseerd, zowel individueel als collectief. De uitkomst van hoe met de coronacrisis wordt omgegaan houdt het risico in zich dat twee kampen in de samenleving recht tegenover elkaar komen te staan; zij die het ‘nieuwe normaal’ omarmen versus hen die staan voor soevereiniteit, vrijheid van meningsuiting en privacy. Welke kant je ook kiest, het verdedigen van je geloof en overtuigingen zal altijd ten koste gaan van iets anders. Daarmee ontkracht je uiteindelijk jezelf en geef je onbewust en onbedoeld steeds energie aan hetgeen je juist niet wilt.

De uitweg is om bewust uit de polarisatie te komen en te blijven. Dit is geen makkelijke opgave omdat de heftige tegenstellingen van dit moment dicteren dat we voortdurend op dezelfde manier onbewust en onbekwaam reageren. De spanning die in ons wordt aangeraakt katapulteert ons direct in de diep geconditioneerde reacties van beschuldiging, angst en onmacht die ons nog verder in het conflict duwt. Dit is het domein van de mind, het podium van het leven waarop de tegenstellingen direct zichtbaar en voelbaar zijn. Welke keuze we hier ook maken, het zal onvermijdelijk leiden tot meer spanning waarbij niets wezenlijk kan veranderen aan de onderliggende patronen die dit creëren en in stand houden.

De oplossing ligt in het compassievolle hart, de metafoor die ons eraan herinnert dat we niet alleen mens zijn maar ook goddelijke, scheppende wezens. We worden keer op keer uitgenodigd door het leven om die plek weer in te nemen en ons te herinneren hoe het is om te leven vanuit eenheid, integratie en inclusiviteit. Wanneer je letterlijk de schepper bent van alle facetten van je leven zou je dan je eigen creaties veroordelen, verafschuwen of ontkennen? Nee. Zou je je ertegen willen beschermen? Nee. Zou je een voorkeur hebben voor het één ten koste van het ander? Nee.

Wanneer je alles wat je ervaart bewust beleeft en het laat zijn zoals het is, zonder het te willen veranderen, breng je het thuis. Niets wordt meer ontkend, gecensureerd of verworpen. Het effect is dat het bevrijd wordt en terugkomt in de fabrieksstand; volledig vrij en vol potentieel. Wie zo leeft ervaart voortdurend dat het leven op je deur staat te kloppen om te helpen. Volgens de principes en wetten van de natuur wordt in het grote geheel harmonie en balans hersteld door voor iedereen en alles te zorgen op een manier die nooit ten koste zal gaan van iets of iemand anders. Ik merk aan mijzelf en heel veel anderen dat daarin het grote verlangen ligt.

We zijn in iedere vezel van ons bestaan gemaakt om dit te doen, het is onze natuur. Er is bewustzijn en compassie voor nodig, twee elementen die ieder mens altijd tot haar beschikking heeft. Waar ze samen komen schijnt een licht op de waarheid van onze mooie maar ook donkere kanten.  Deze fusie creëert de veilige omgeving die nodig is voor de schaduwkanten om uit de donkere kelder tevoorschijn te komen en te voelen dat het werkelijk welkom is en mag bestaan. De uitkomst is verzoening met de bron van het bestaan, met de schepper van de werkelijkheid die we op ieder moment allemaal zijn.